Βασικά στοιχεία
Ο Bασικός Μεταβολισμός (BMR Basic Metabolic Rate) αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο θα στηριχθεί και θα δημιουργηθεί ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα ελέγχου του σωματικού βάρους, είτε με μείωση της θερμιδικής πρόσληψης, είτε με αύξηση της θερμιδικής κατανάλωσης (άσκηση), είτε με συνδυασμό των δύο.
Διαδικασία μέτρησης
Η ενέργεια που παράγει το ανθρώπινο σώμα κατά την ηρεμία μετριέται με την έμμεση θερμιδομετρία, που βασίζεται στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο καταναλισκόμενο οξυγόνο, στο παραγόμενο διοξείδιο του άνθρακα και στην απελευθερούμενη ενέργεια. Στην απλή της μορφή η μέθοδος αυτή συνίσταται στη συλλογή του εκπνεόμενου αέρα σ’ ένα αεροστεγή σάκο. Ο δοκιμαζόμενος εισπνέει ατμοσφαιρικό αέρα και εκπνέει μέσα από μια μονόδρομη αναπνευστική βαλβίδα, σένα εύκαμπτο (πλαστικό ) αεροστεγή σωλήνα, που διοχετεύει τον εκπνεόμενο αέρα στο σάκο. Με τον τερματισμό της δοκιμασίας φράζεται ο αέρας μέσα στο σάκο κλείνοντας τη βαλβίδα που βρίσκεται στην κορυφή του σάκου. Μετρώντας τον όγκο του εκπνεόμενου αέρα και αναλύοντας τη σύσταση του μπορούμε να προσδιορίσουμε με μεγάλη ακρίβεια την κατανάλωση οξυγόνου κατά την περίοδο συλλογής του.
Προτεινόμενα αθλήματα
Για όλα τα αθλήματα (ομαδικά, ατομικά, πολεμικές τέχνες) και τα είδη άσκησης.
Αποτελέσματα
Ο BMR ορίζεται ως η ελάχιστη ενεργειακή απαίτηση, που είναι απαραίτητη για την επιβίωση του οργανισμού, κάτω από συνθήκες απόλυτης ηρεμίας και περιλαμβάνει τον μεταβολισμό κατά τον ύπνο και κατά την εγρήγορση. Με την μέτρηση αυτή ορίζουμε το ποσοστό της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης που σε συνδυασμό με την άσκηση μπορεί να μας οδηγήσει στον απόλυτο σχεδιασμό ενός εξειδικευμένου προγράμματος ελέγχου του σωματικού βάρους.
Οδηγίες πριν τη μέτρηση
Ο BMR μετριέται μετά από νηστεία 4-6 ωρών, για την αποφυγή τροφικής θερμογένεσης και σε κατάσταση απόλυτης ηρεμίας σε θερμο-ουδέτερο περιβάλλον.
Διάρκεια μέτρησης
15 – 20 λεπτά
Η μέτρηση πραγματοποιείται στο εργαστήριο
Περισσότερες πληροφορίες
Αντιπροσωπεύει το 50-70% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης, ενώ σε αθλητές και αθλήτριες αντοχής που δαπανούν μεγάλη ενέργεια κατά την προπόνηση, o BMR αντιπροσωπεύει το 40-50% της συνολικής ημερήσιας δαπάνης. Το μεγαλύτερο ποσοστό δαπανάται από το συκώτι (27%), τον εγκέφαλο (19%), τους νεφρούς (10%) και την καρδιά (7%), ενώ οι μυς δαπανούν μόνο το 18% του ΒΜR παρά το γεγονός ότι αποτελούν το 40% της σωματικής μάζας.
Στις περισσότερες εργοφυσιολογικές έρευνες μετριέται ως σημείο αναφοράς ο μεταβολισμός της ηρεμίας (MH) και όχι ο βασικός μεταβολισμός. Οι συνθήκες μέτρησης του μεταβολισμού ηρεμίας είναι λιγότερο αυστηρές και γι’ αυτό η ενεργειακή δαπάνη είναι ελαφρώς υψηλότερη. Η άλιπη σωματική μάζα, το φύλλο, η ηλικία και το κλίμα επηρεάζουν το ΜΗ. Οι γυναίκες έχουν περίπου 5-10% χαμηλότερο μεταβολισμό ηρεμίας από τους άνδρες και αυτό οφείλεται στο ότι έχουν λιγότερη άλιπη σωματική μάζα. Ο ΜΗ επιβραδύνεται με την ηλικία κατά 2% ανά 10ετία λόγω μείωσης της μυϊκής μάζας. Η αερόβια προπόνηση και η προπόνηση μυϊκής ενδυνάμωσης φαίνεται να αντισταθμίζουν τη μείωση του ΜΗ, που επέρχεται από την ηλικία. Ο BMR εκφράζεται ως χιλιοθερμίδες ανά m2 επιφάνειας σώματος ανά ώρα.